Helen Keller

Op 10 januari verscheen in het AD een artikel over de eerste hoogleraar doofblindheid ter wereld: de Nederlandse Marleen Janssen. Iemand die doofblind geboren is, blijft steken op het ontwikkelingsniveau van een 1-jarige. Kinderen leggen tussen de 0 en 18 maanden namelijk het fundament voor de latere taalontwikkeling. Tragisch, noemt Janssen de situatie waarin de meeste doofblinden noodgedwongen verkeren. “Stel je voor dat je je hele leven geen taal aangeboden krijgt, dat je geen enkel middel tot communicatie voorhanden hebt. Hoe eenzaam ben je dan?” Met de juiste behandeling, aldus Janssen, zou veel verborgen ellende kunnen worden voorkomen. “Er is van alles mogelijk met vierhandengebarentaal, zij het in een laag tempo. Maar dan moeten de begeleiders wel weten hóe dat moet.”
Het bericht deed mij terugdenken aan het kinderboek dat ik als pakweg tienjarige zowat stukgelezen heb: ‘De bloeiende mimosaboom: De jeugd van Helen Keller’. Keller (1880-1968) werd, toen zij slechts 19 maanden oud was, doofblind door (waarschijnlijk) een hersenvliesontsteking. Ik was, en ben, ongelooflijk onder de indruk van het feit dat zij haar handicap heeft weten te overwinnen en uiteindelijk zelfs met grote onderscheiding is afgestudeerd. Cruciaal voor Helens ontwikkeling waren haar vriendinnetje Martha en, vanaf zesjarige leeftijd, haar lerares Anne Sullivan, die bij haar aan huis kwam. Wat mij altijd is bijgebleven, is dat Anne Sullivan water over Helens hand liet lopen en tegelijkertijd het woord ‘water’ spelde in Helens hand, volgens mij met haar lippen. Vanaf dat moment was Helen niet meer te stoppen: ze moest en zou leren, leren, leren.
Helen Keller blijkt een autobiografie te hebben geschreven en ook zijn er documentaires en films over haar leven verschenen. Ik ga op zoek!