vrijdag 30 juli 2010

Geen kniesoor die daar niet op let

Wat is dat toch, dat we zo’n moeite hebben met negaties? Iemand riep laatst: “Oei, dat scheelde geen haartje!” Dat deed me denken aan een taalkundige running gag op mijn vroegere werk: ‘geen kniesoor die daarop let’.

De grap bij dit soort dingen is, dat ze niet eens echt opvallen. Wat natuurlijk niet geldt (of eigenlijk wel, dus) voor de kinderuitspraken “Mag ik met zonder jas naar buiten?” of “Mag ik water met zonder bubbels?”
(Hoe kan dat eigenlijk, dat kinderen dit zeggen? Mijn theorie hierover is, dat het glas voor kinderen eerder halfvol is dan half leeg. Ze zijn daarom eerder geneigd om ‘met’ te zeggen, zelfs al hebben ze iets níet.)

Ik ben toch niet de enige die altijd met de ogen knippert bij het lezen van de uitdrukking ‘dat zal hem geen windeieren hebben gelegd’? Heeft iemand nu wél of geen geld verdiend?
En ik moest een paar jaar geleden toch echt even doordenken (ik schaam me er niet voor) bij de wervende slogan van de krant die zich ‘slijpsteen voor de geest’ noemt: ‘Wordt u graag gehinderd door enige kennis?’ Misschien maak ik wel geen deel uit van de NRC-doelgroep.
Wel geen? Is het nu wel, of is het nu geen? Het Vlaams heeft ook zoiets lastigs: de woordcombinatie ‘wel niet’, zoals in: ‘Het scheelde wel niet veel’. Geen haartje dus.

donderdag 22 juli 2010

Spreek nooit ’s namiddags af met een Belg!











Tussen Nederlanders en Vlamingen ontstaat af en toe verwarring over de begrippen voormiddag, middag en namiddag.In Nederland wordt met 'voormiddag' het begin van de middag bedoeld, de tijd tussen 12.00 uur en ongeveer 14.00 uur. Als je het in België over de voormiddag hebt, dan gaat het om de uren voor de mid-dag, dus voor 12.00 uur. De namiddag (in het Frans ‘l’après-midi’) is in België dan natuurlijk de tijd na 12.00 uur, tot pakweg 18.00 uur. In Nederland spreek je in dat geval over ‘de middag’ en pas vanaf ongeveer 17.00 heb je het over ‘de námiddag’. Een Belg duidt de tijd ná ongeveer 17.00 uur dan weer aan met 'de late namiddag'.
De Nederlandse Taalunie adviseert op haar Taaladviespagina Voormiddag, namiddag het volgende: ‘Om misverstanden te voorkomen is het dan ook raadzaam om vooral in contact tussen Nederlanders en Belgen bij het gebruik van dergelijke tijdsaanduidingen zo expliciet mogelijk te zijn en er een tijdstip bij te noemen.’