Valse vrienden

Valse vrienden zijn woorden die in hun vorm op een woord uit een andere taal lijken (soms zelfs hetzelfde zijn), maar niet dezelfde betekenis hebben. Vaak hebben de woorden dan ook nog op de een of andere manier met elkaar te maken, waardoor de verwarring nog groter wordt. Op een vertaalopleiding wordt vanzelfsprekend veel aandacht besteed aan valse vrienden.

Als je dit jaar op vakantie naar Frankrijk gaat, lees dan nog eens de onderstaande typische faux amis, Franse valse vrienden. Je zult ze misschien nodig hebben...

batterij: la pile  -  la batterie: accu, slagwerk, keukengerei
bonbons: des chocolats  -  des bonbons: snoepjes
conducteur: le contrôleur/le receveur  -  le conducteur: chauffeur
consumeren: consommer  -  consumer: door vuur verteren
etalage: la vitrine  -   l'étalage (m.): uitstalling
file: le bouchon, l'embouteillage (m.)  -  la file: rij
horloge: la montre  -  l'horloge (v.): klok, uurwerk
imperiaal (op auto): la galerie  -  impérial: keizerlijk
kano: la périssoire  -  le canot: roeiboot
koffer: la valise  -  le coffre: kist, bagageruimte (van auto), kluis
krant: le journal  -  le courant: stroom, stroming
kwartier: le quart d'heure  -  le quartier: (stads)wijk
logeren bij: passer quelque temps chez  -  loger: huisvesten, (tijdelijk) wonen bij; de logé(e): l'invité(e)
machinist: le conducteur  -  le machiniste: toneelknecht
maillot: les collants  -  le maillot: strak shirt, badpak, zwembroek
nul: zéro  -  nul: waardeloos
perron: le quai  -  le perron: bordes
post: le courrier  -  le poste: standplaats, toestel; la poste: postkantoor
recept (van dokter): l'ordonnance (v.)  -  la recette: keukenrecept, formule; opbrengst, entreegelden
regelen: arranger, organiser  -  régler: betalen; afwerken
rotonde: le rond-point  -  la rotonde: cirkelvormig bouwwerk
route: l'itinéraire (m.), le parcours  -  la route: weg
station: la gare  -  la station: metrostation, standplaats (van taxi's)     
vitrage: les rideaux  -   le vitrage: beglazing
zebra (oversteekplaats): le passage protégé  -  le zèbre: zebra (savannedier)

faux amis - false friends - falsche Freunde

Kokosbrood is geen brood (en geen ham)

Kotelet = karbonade, sojascheuten = taugé, pompelmoes = grapefruit en pudding = vla. We kunnen deze Vlaams-Nederlandse vertalingen inmiddels allemaal dromen: onder meer deze staan op de onlangs gelanceerde Belgische site van Albert Heijn.
Ik miste er echter een paar: confituur = jam, look = knoflook, préparé = filet américain, veenbessen = cranberry’s, peper = paprika, pijpajuin = bosuitjes/lente-uitjes, hesp = ham en slazwierder = slacentrifuge.

Al lang geleden stuurde een lezer mij nóg een klassieke spraakverwarring tussen Vlamingen en Nederlanders op. Nu ik toch over etenswaren bezig ben, kan ik eindelijk mijn belofte inlossen om Jan Pauls ervaring te verwerken in mijn blog:
“Ik bestelde in Vlaanderen een bakje friet met mayonaise en curry. Daarmee doelend op de heerlijke curry gewürz op tomatenbasis die het zo goed doet met friet, ui en mayonaise. In plaats daarvan kreeg ik een kerriesaus op oliebasis die het juist akelig slecht doet met friet en mayonaise. En dat terwijl ze mijn saus wel hadden, want ik zag er mensen mee lopen. Ik heb het even opgezocht en had naar 'curryketchup' moeten vragen.”

Verder kreeg ik in verband met de introductie van AH in België (in België 'invasie' genoemd) nog een paar prangende vragen toegestuurd:
- "Kan ik nu eindelijk mijn AH vegetarische paté gewoon hier om de hoek kopen?" Ik hoop het voor je, Nederlandse Muriel uit Antwerpen!
- "Zullen die Nederlandse voetbalplaatjes in België ook gaan aanslaan?" Ik weet het niet, Rob uit Arnhem. De oranje beesies alvast niet, vermoedelijk.

Zelf heb ik er ook nog een paar:
- Zou er kruisbestuiving gaan plaatsvinden? Zullen we in Nederland binnenkort ook door de Appie horen schallen: “Droge voeding, kassa drie!”?
- Zou de Belgische consument, naast vla (die trouwens in veel Belgische supermarkten al verkrijgbaar was), nu eindelijk ook kennis kunnen gaan maken met drop, pindakaas, roze en blauwe muisjes en... kokosbrood?

Kokosbrood! Een grappig tafereel aan onze ontbijttafel, waaraan bezoek uit Vlaanderen was aangeschoven:
“O, ik dacht dat je echt brood bedoelde, met kokos erin. Maar wat is dit dan just? 't Lijkt wel een schelleke hesp, zo roze! 't Ruikt alleszins naar kokos. Maar wat is ’t? Ah, samengeperste kokos? En hoe komen die kleurtjes er dan in?” Etc. etc. En ik, verontschuldigend: “Nou ja, het is ook eigenlijk iets wat vooral door kinderen gegeten wordt, maar je moet toch eens proeven hoor!”

Deze (hopelijk SEO-verantwoorde) blog is opgedragen aan alle Belgen, die met een kokosbroodloze jeugd toch echt wat gemist hebben in hun kindertijd.