vrijdag 5 juni 2009

Troutrouteuse

Op mijn werk leerde ik een jonge Poolse, die Nederlands aan het leren is, het woord 'perforator'. Toevallig kwam deze gaatjesmaker enkele dagen daarvoor, op vakantie in Frankrijk, ook aan de orde (vraag niet waarom). Daar wij niet op het Franse woord voor perforator konden komen - perforateur? perforeuse? perforatrice? - vroegen wij de dichtstbijzijnde Française om opheldering. 'Perforatrice' blijkt het goede woord te zijn, hoewel perforeuse ook niet fout is. Een 'perforateur' is dan weer een boormachine. Van onze Vlaamse vrienden die mee waren, en van die Française heb ik geleerd dat een perforator in het Frans ook wel gekscherend een 'troutrouteuse' wordt genoemd. Luciennes gedachten dwaalden al gauw af naar 'Le poinçonneur des lilas' van Serge Gainsbourg, oftewel 'de kaartjesknipper' (lilas zijn paarse treinkaartjes). "J'fais des trous, des p'tits trous, encore des p'tits trous... des trous de seconde classe, des trous de première classe..."
Over bureauartikelen en over gaten gesproken: in Frankrijk werd vaak over 'scotch' gesproken, een woord dat ik vroeger hield voor whisky, maar dat ik in de context toch niet helemaal kon plaatsen. Pas later begreep ik dat dit woord, naast 'whisky', ook 'plakband' betekende... een gat in mijn woordenschat.

4 opmerkingen:

Tom Paris zei

Foei! Scotch is een zeer bekend merk plakband, hoewel ik moet toegeven dat ik niet wist dat de fabrikant 3M is (geen onbekend bedrijf onder computergebruikers). Hoe noem je dat eigenlijk, als een merknaam het tot algemeen werk- of zelfstandig naamwoord schopt (googlen, scotch, tippexen)?

Lucienne Heemskerk Teksten & Vertalingen zei

Hoi Tom! Ja, ik weet nu dat het een bekend merk is, maar veertien jaar geleden, toen ik een half jaar in Frankrijk woonde, nog niet. Op de een of andere manier verwacht je ook niet dat een Engels merk in Frankrijk als soortnaam wordt gebruikt (le scotch), ik vond het gewoon een raar woord!
Volgens Onze Taal bestaat er geen woord voor dit verschijnsel. (http://www.onzetaal.nl/advies/merknamen.php). Raar eigenlijk!
Nog een interessant artikel hierover:
http://www.onzetaal.nl/nieuws/merknamen.php

Tom Paris zei

Oh zo, ik dacht dat het nog over de recente vakantie ging :) Thanks voor het nazoeken, tweede link is erg interessant!

Lucienne Heemskerk Teksten & Vertalingen zei

Ja inderdaad, ik wist niet dat de fa. Luxaflex zo fanatiek brieven schrijft als op internet het woord luxaflex wordt gebruikt voor lamellen die niet van deze firma zijn!
P.s. ik heb aan de tekst voor de duidelijkheid toegevoegd dat de 'Scotch'-anekdote in het verleden speelde.