zondag 26 december 2010

Quiz: wat betekent het Vlaamse barchoc?

Even een testje (Vlamingen doen niet mee).

1. Wat betekent 'hij demarreerde in tweede vitesse':
a. hij deed een tweede poging om te ontsnappen
b. hij reed weg in de tweede versnelling
c. hij ging naar de tweede wedstijd van Vitesse

2.Wat is een 'barchoc'?
a. een 'chocolate bar', dus een stuk chocolade
b. een striptease-bar
c. een bumper


Antwoorden
1. Winter 2010: vanwege de gladheid op de wegen is het beter om in tweede vitesse te demarreren. Antwoord b is dus goed.
2. Antwoord c is goed (zie hieronder).

Het is bekend dat het Vlaams veel woorden bevat die uit het Frans afkomstig zijn. Voor de Vlaamse autoterminologie geldt dit des te meer (vaak gaat het hier om spreektaal). Kijk maar naar het volgende lijstje:

- amortisseur - schokdemper
- ba(a)rchoc/barsok/barsjok (spreektaal) - bumper (Fr. pare-chocs, 'schokbreker')
- batterij - accu (fr. batterie; het woord accu wordt door Vlamingen echter ook vaak gebruikt)
- camion (spreektaal) - vrachtwagen
- camionette (spreektaal) - soort bestelbusje (in het Fr. overigens met dubbel n geschreven)
- chappement (spreektaal) - knalpot, geluidsdemper (Fr.: (pot d')échappement)
- clignoteur - richtingaanwijzer ('clignoteur' wordt in Nederland echter ook wel gebruikt en in het Vlaams wordt een richtingaanwijzer ook wel 'pinker' genoemd)
- demarreren - wegrijden (Fr.: démarrer)
- embraillage - koppeling(smechanisme) (in het Fr. echter 'embrayage' gespeld)
- garagist - garagehouder (fr. garagiste; 'garagist' is overigens standaardtaal, maar het woord wordt wel hoofdzakelijk in België gebruikt)
- gardeboe (spreektaal) - spatbord (Fr.: garde-boue ('slijkweerder'))
- jante/zjant - velg (Fr.: jante)
- remork (spreektaal) - aanhangwagen (Fr.: remorque)
- rond punt - rotonde (Fr.: rond point)
- vitesse - versnelling (Fr. vitesse: snelheid)

En hier nog wat aan de automobiel gerelateerde woorden die we in Nederland anders noemen:
- autostrade - (auto)snelweg
- (achteruit)bollen - (achteruit)rijden, -rollen
- koffer - kofferbak
- mobilhome - camper
- naft - benzine
- pechstrook - vluchtstrook

Enne ... als je na de kerstdagen weer de autostrade op moet, dan hoop ik dat het wat avanceert (dat het vooruitgaat/opschiet).

6 opmerkingen:

Jeugdbib Ham zei

Voor zover ik weet gebruiken we in Vlaanderen demarreren alleen in de context van looop- en wielerwedstrijden, Lucienne.
"Tom Boonen demarreerde op de laatste helling." Hij reed dus van de andere wielrenners weg op de laatste helling.

Lucienne Heemskerk Teksten & Vertalingen zei

(Heb deze eerdere reactie wat aangepast, vandaar opeens de andere datum.)

Hallo Jeugdbib Ham, inderdaad, ik weet dat 'demarreren' vooral in de 'koerstaal' wordt gebruikt. Volgens mij is het woord echter niet helemaal exclusief aan de wielersport voorbehouden.
Maar het is dubbel hoor: we hebben het wel over 'demarreren in de tweede vitesse', dus in combinatie met de versnelling, maar 'gewoon' wegrijden is dan weer gewoon 'wegrijden'. Misschien ook niet helemaal logisch!

Liesbet zei

Eens met jeugdbib Ham over demarreren, ook een reeks andere woorden (her)ken ik niet, zoals de clignoteur (die ik enkel in het Frans gebruik), wel pinker of pinklicht. Er ontbreken er echter een paar heel populaire: carosserie, bougies, fare(n), joint de culasse. Verder hebben wij "ne pertotal" in plaats van "nen totallos".

Liesbet zei

En ik was de claxon nog vergeten

Lucienne Heemskerk Teksten & Vertalingen zei

Bedankt voor de aanvulling, Liesbet. 'Pertotal' ('Perte totale') vind ik altijd heel mooi.

Fré zei

In geval van de auto is het ook nog zo dat Frankrijk in het begin van de vorige eeuw het land was waar de auto's en dus ook de termen voornamelijk vandaan kwamen. Duitsland had aanvankelijk een achterstand omdat men daar nog lang gedacht heeft dat het met de auto zo'n vaart niet zou lopen. Mijn Rotterdamse grootvader had het in de jaren 50 nog over débrayeren als hij moest ontkoppelen, wat hij deed door zijn debrayage in te trappen. Verder sprak hij geen woord Frans.