zondag 21 augustus 2011

Meligheid op Pukkelpop?

Op 6 juni 2011 prijkte er in NRC een bijzondere kop boven een artikel: EHEC-bacterie drijft regeringen uiteen. Media panikeren. Wat hier zo bijzonder aan is? Nou, het woordje panikeren kwam bij mijn weten tot dan toe alleen in België voor; in Nederland zeggen we immers 'in paniek raken'. Van Dale beschrijft het woord dan ook als Belgisch Nederlands, komende van het Franse 'paniquer'. Of dit te maken had met de Vlaamse hoofdredacteur Peter Vandermeersch, zo vroeg ik me af.
Op zaterdagochtend 20 augustus lees ik in het AD het vier pagina's tellende verslag over het drama op Pukkelpop van donderdag. Twee zinnen van de (Nederlandse) AD-journalist lieten mij niet meer los: 'Hier en daar is de sfeer de ochtend en de middag na de ramp nog melig. Maar er wordt ook gehuild.' En aan het eind van het artikel: 'De tragedie van Pukkelpop 2011 krijgt een gezicht. Zelfs de meligste festivalgangers worden er doodstil van.' Hoe kunnen mensen die zoiets hebben meegemaakt nu melig doen? Lollig doen, flauwe grappen maken, zoals ik dat vroeger met vriendinnetjes onder de les deed: zou het een posttraumatische stressreactie kunnen zijn? Of, wat gewoner: de behoefte aan een uitlaatklep?
Pas later dit weekend schoot me te binnen dat dit woord in België heel andere betekenissen heeft. Het woord kan daar 'afgezaagd, vervelend' betekenen. 'Last Christmas' van WHAM! is dan bijvoorbeeld een melig kerstlied. Maar ook kan het betekenen: 'emotioneel, overemotioneel', soms ook wel: 'zoetsappig'. Ik kwam het dit weekend toevallig ook tegen in het Vlaamse blad Humo, in een recensie van de film 'Rabbit Hole', een tearjerker waarin Nicole Kidman een moeder speelt die haar zoontje heeft verloren: '[...] En wie zich laat meeslepen, treft nog wel meer van dit soort waarachtige [...] momentjes aan - strovuurtjes van pure ontroering. Toegegeven: het monster van de meligheid loert af en toe gevaarlijk om de  hoek. [...]'
Is het denkbaar dat de Nederlandse journalist dit woord, in de laatstgenoemde betekenis, op de festivalweide heeft opgepikt onder Vlaamse jongeren, het misschien ook in een Vlaamse krant heeft gelezen, er de Nederlandse betekenis aan heeft toegekend en dit woord in zijn artikel heeft gebruikt? Of zou hij het gewoon in de Hollandse kantine hebben opgepikt, van zijn Vlaamse collega's? Het AD is natuurlijk alweer een tijdje in handen van de Belgische uitgeverij De Persgroep...

6 opmerkingen:

Liesbet zei

In de Vlaamse betekenis zou je nooit het woord melig gebruiken in de context van het Pukkelpop drama. Melig is zeemzoet, inderdaad een hoog tearjerkergehalte, maar gebruik je voor een film, een boek of een liedje of desnoods een toneelstuk, een gedicht, brief of speech. Ik zou gechoqueerd zijn door het gebruik in die aangehaalde voorbeeldzin als die in een Belgische krat zou staan. De enige vorm van verslaggeving waarop melig volgens mij zou kunnen slaan zou een documentaire over het huwelijk van William en Kate of het leven van Lady Di kunnen zijn). En Last Christmas is gewoon zowel afgezaagd als melig.

Lucienne Heemskerk Teksten & Vertalingen zei

Beetje late reactie van mij, maar bedankt voor je antwoord, Liesbet. Dan klopt het wat ik dacht.

Vertaalbureau Perfect zei

Om eerst even te reageren op het woord panikeren in de titel, daarbij dacht ik er in eerste instantie aan dat dit misschien gebruikt wordt omdat het korter is dan in paniek raken. Maar het woord melig snap ik in deze context ook totaal niet, ik denk dat Liesbeth hier inderdaad gelijk heeft.

Herman zei

Lucienne ik mis je blogs!!!!!!!!!!!!!!

Lucienne Heemskerk Teksten & Vertalingen zei

O, wat een compliment!! Nu moet ik inderdaad weer eens wat gaan schrijven!

Tekstschrijver Linda zei

Het woord panikeren ken ik wel, we gebruikten het vroeger thuis ook. En nee, geen Vlaamse wortels!