zaterdag 31 oktober 2009

Mag ik de appelsap, s.v.p.?

Appelsiensap of jus d’orange?
Vlamingen kunnen zich ergeren aan de uitspraak van 'jus d'orange' door Nederlanders: sudderans. Ze begrijpen überhaupt niet dat Nederlanders hiervoor een Frans woord gebruiken, terwijl zij spreken van 'appelsiensap', 'sinaasappelsap' (met de klemtoon op 'naas') of (onbegrijpelijk) 'fruitsap'.
Zo vinden Vlamingen het ook raar dat wij Nederlanders 's.v.p.' schrijven en niet gewoon 'a.u.b.', zoals in Vlaanderen.


De of het appelsap?
Over sommige taalkwesties blijf je prakkizeren, maar het komt er niet van om uit te zoeken hoe het zit. Dat had ik met de kwestie 'de of het appelsap?'. De oplossing kwam dit najaar uiteindelijk zomaar in mijn mailbox – handig die Taalpost van Onze Taal:
'Hoewel de meeste woordenboeken alleen het appelsap vermelden, is de appelsap ook mogelijk. Ook bij andere sappen (tomatensap, druivensap, enz.) zijn beide lidwoorden correct. Volgens de Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS) kunnen woorden die op -sap eindigen, zowel de als het als lidwoord krijgen en is dit verschil "niet-systematisch" (oftewel: er zijn geen duidelijke regels voor).
In de praktijk lijkt er wel een klein gebruiksverschil te zijn. Het sap is vooral een stofnaam, bijvoorbeeld in 'Na het bramen plukken kregen we het sap niet meer uit onze kleren gewassen', of in recepten: 'Voeg het appelsap toe.' De sap wordt gebruikt om een fles of pak sap aan te duiden, een hoeveelheid sap dus: 'Mag ik de appelsap van je?' Maar ook in recepten komt de sap veel voor: 'Voeg de appelsap toe.' Mogelijk ervaren mensen dit – omdat het toch om een afgepaste hoeveelheid gaat, bijvoorbeeld een halve liter – als een eenheid, net als in een pak of fles.'
Mama appelsap
Mama-se mama-sa mama-coosa (uit 'Wanna be startin' somethin'' van Michael Jackson) werd in Nederland Mama-se mama-sa mama appelsap. Zin om nog eens te lachen om misverstane liedteksten (een van mijn favoriete blogonderwerpen)? Ga dan naar YouTube en tik 'mama appelsap'.

3 opmerkingen:

Bart zei

Zo heb ik in het verleden vaak gevraagd of iemand mij "de zout" kon overhandigen: zou ik daar intuïtief ook iets als een eenheid onder verstaan hebben? Waarschijnlijk niet en was het gewoon een regelrechte taalfout (maar toch...).

Menno zei

Sommige stukjes zetten je aan het denken. "Mag ik de appelsap van je?" terwijl het "het appelsap" is... Nooit bij stil gestaan! Weer wat geleerd :-)

Tomas zei

Mijn opa vroeg ooit eens aan een Nederlandse (het was zelfs een Hollandse :-) ) ober of hij een fruitsapje kon krijgen...Het liep communicatief fout. "Bedoelt u soms een "sudderansje"? Ik had hem nochtans gewaarschuwd.